Log In
27/09/2022

Every body knows….. High tech – low tech oncology…..

  Αφήνουμε για λίγο κατά μέρος τις παράδοξες μετά – αναλύσεις (1), για είδη εν ανεπαρκεία, όπως : τα καθαρά σεντόνια σε νοσοκομείο του ΕΣΥ, που όμως διαθέτει ΡΕΤ και Cyclotron  (εκτός λειτουργίας), τις χρεώσεις  δεύτερου μαξιλαριού σε νοσηλευόμενο, μαξιμαλιστικά, ως δεύτερου κλινοσκεπάσματος (1) αλλά και του κλάματος, ως επείγον περιστατικό, σε νοσηλευτικά ιδρύματα του ιδιωτικού φορέα (2), την εξωσωματική γονιμοποίηση με ντελίβερι – αγορά – του σχετικού υλικού από το διαδίκτυο (2), την διάγνωση καρκίνου όρχεος σε πορνό πλατφόρμα (2),  και το ποιό αθώο , την διαδικτυακή γενετική συμβουλευτική (2).  Επιλέγουμε τώρα που η high tech ογκολογία (τεχνητή νοημοσύνη, γενετική, βιοπληροφορική) είναι στα πάνω της, την αναμονή. Δύσκολος ο αναστοχασμός πάνω στη φούρια. Περιμένουμε να κάτσει η σκόνη. Ίσως να περιμένουμε για πολύ. Μπορεί να βγει σε καλό. Ποιος μπορεί προβλέψει τι θα βγάλει μια διαρκής αναζήτηση.  Το ζητούμενο του γνώθι σαυτόν, βέβαια – βλ το βιβλίο του ομότιμου καθηγητή γενετικής στη Γενεύη, Στυλιανού Ε. Αντωναράκη (3) – είναι ένα αίτημα που δεν περιμένουμε να μας σερβιριστεί στο πιάτο, δύσκολο να μας το προσφέρει η πλήρης αποκωδικοποίηση του ανθρωπίνου γονιδιώματος. Τώρα ας ρίξουμε μια ματιά στην low tech ογκολογία. Αφορμή η συνάντηση στο Pozar της Αριδαίας, για το 4ο WellMed  2022. Με φυσική παρουσία, στους 30 συμμετέχοντες, ήταν τρείς  μόνο οι Έλληνες, οι άλλοι από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Φιλόσοφοι, φιλόλογοι, ψυχολόγοι, ψυχαναλυτές, γενικοί ιατροί, ένας ογκολόγος-παθολόγος αφυπηρετήσας του ΕΣΥ, στην πλειοψηφία τους ως ομιλητές – ελάχιστοι οι ακροατές (λιγότεροι από 10), με απόντες φοιτητές και σπουδαστές. Ήταν μια μοναδική διεπαγγελματική ομάδα, που ζυμώθηκε καλά με υλικά, την διεξοδικότητα, την δημιουργικότητα, την αντανακλασιμότητα, την αμοιβαιότητα αφηγήσεων, με ενεργούς ακροατές, στην ουσία συνδημιουργών των αφηγήσεων. Στο σεμινάριο αυτό με τίτλο : 4th International Meeting on Well- being and performance in clinical practice, βρήκαν καταφύγιο, οι θεματικές των ανθρωπιστικών κοινωνιολογικών σπουδών (humanities), της ηθικής και της δεοντολογίας (ethics), και η μεθοδολογία – πρακτική της αφηγηματικής ιατρικής (narrative medicine).  Δεν είναι όμως λίγα όσα μας αποκαρδιώνουν, όπως η απληστία κάποιων που δουλεύουν ανάμεσα μας, τα χάσματα υγείας σε πρόσωπα που νοσούν, ανάλογα με όσα αντέχει το πορτοφόλι τους. Με αδρανή και ασυνάρτητη την πολιτεία να ανέχεται, να μην αντιδρά, να μην καινοτομεί. Εικονογραφία ζωής το τραγούδι του Leonard Cohen: Εverybody knows.  Επιλογή στίχων : 
Everybody knows the fight was fixed     
The poor stay poor, the rich get rich        
Everybody knows that the boat is leaking           
Everybody knows that the captain lied                        .                             
Aπογοήτευση, αλλά στο τέλος φως, ελπίδα. Καθώς:
Everybody knows that you love me baby                                                        
  Να και μια πικρή παραπομπή από τον Γιώργο Σεφέρη, στο ίδιο κλίμα της απογοήτευσης, με άλλο όμως φως και ελπίδα, με σημείο εκκίνησης τον σωσμένο εαυτό, έτοιμο πλέον να συναντήσει τον άλλο:                               … Αρχίζω ν´ αηδιάζω με όλα αυτά . Αλλά δεν ξέρω αν η Ελλάδα θα σωθεί ποτέ μόνο με την αηδία. Ίσως το μόνο που μένει είναι να σώσουμε όσο γίνεται τώρα πιά τον εαυτό μας. (4).  Ναι επιτέλους, καιρός του ποιήσαι.   Η παύλα στον τίτλο του άρθρου μας, συμπυκνώνει πολλούς γραμματολογικούς συνδέσμους : ως αντί, αμφί, συν, πλην, ανά, κατά, διά κ.α. Κρατάμε τον σύνδεσμο μετά, για την ογκολογία  που επέρχεται. Εκεί εσκεμμένα δεν υπάρχει τελεία. Μόνο αγωνία για το θλιβερό επάγγελμα  του ιατρού –  κατά τον Γιάννη Τσαρούχη  –  κάποιου που τρώει τα ία (βιολέτα, μενεξές της οικογενείας των ιοειδών). Ξέρω συνειρμικά αυτό μας θυμίζει Ρένα Βλαχοπούλου στο : Σούζυ τρως, και τρως και ψεύδεσαι. Ναι, αρκετοί συνάδελφοι είναι υπέρβαροι με high  body mass index, από την καλοπέραση και μερικοί  λένε ψέματα… Όπως και να έχει όμως για όλους, δικαίους και αδίκους μας περιμένει το τέλος. Μας κοιτάζει ο χάρος και του τρέχουνε τα σάλια. Μην απελπίζεστε. Γιατρικό υπάρχει στην επίγεια ζωή. Memento mori / Μνήμη θανάτου, σε Λατινική και Ορθόδοξη εκδοχή.  Πορεία αυτογνωσίας και σωτηρία. Δύσκολα πράγματα. Και όμως κατά βάθος δεν υπάρχει λάθος. Δεν την έχουμε πατήσει και οι δυό. Είμαστε λοιπόν οι δυό μας, μεταξύ μας. Ιατρός και ασθενής. Πρόσεξε θυμήσου. Όχι ακριβώς μόνοι μας. Δεν είμαστε μόνο εγώ  και εσύ. Είναι  και το ΕΣΥ. Δηλαδή το ΕΜΕΙΣ μαζί με τον ιδιωτικό φορέα υγείας. Είναι η ίδια η ΚΟΙΝΩΝΙΑ παρούσα, αυτή που μας παρέδωσε το λευκό ράσο/χιτώνα (5)- μια αρματωσιά- σύμβολο μιάς εξουσίας που καλούμαστε να διαχειριστούμε με σύνεση και ανθρωπιά, συμμορφούμενοι με τα θεσμοθετημένα αλλά και άγραφα στοιχεία που προσδοκά η ΠΟΛΙΣ από τους λειτουργούς της υγείας. Με ότι συνθέτει δηλαδή, την αρχή της εμπιστοσύνης στην σχέση γιατρού με τον ασθενή. Μας περιμένουν και μας παρατηρούν. Υπάρχουν όμως και πολλοί ενδιάμεσοι διαμεσολαβητές και βαραίνουν πολλά. Όπως : βοηθοί γιατρών, συνήγοροι ασθενών, εθελοντές, φροντιστές ασθενών, συγγενείς, φίλοι, επαγγελματίες ασθενείς  (ναι, υπάρχει και αυτό το είδος) κα. Μην ξεχνάμε την ιατρική ιεραρχία, την δυναμική της ομάδας των συναδέλφων, με θετική ή αρνητική αύρα. Όλα αυτά υπό την σκέπη των πολιτικών επιλογών της εποπτεύουσας αρχής και βεβαίως, πάντα : it is the economy, stupid. Από κοντά παρούσα και η πάρα-οικονομία ή οικονομία του παρά, γιατί να το κρύψομεν άλλωστε.  Στο βάθος κάπου παραμονεύουν εξειδικευμένα δικηγορικά γραφεία. Εξ ανάγκης και ευκολίας από την μια και του κριτικού πνεύματος από την άλλη, η δοκιμασία μας είναι να υποκύψουμε ή όχι, στην αμυντική ιατρική της ακρισίας των κατευθυντηρίων γραμμών και του παρακαλώ, υπογράψτε ότι σας ενημερώσαμε, δια παν ενδεχόμενον. Διάλογος με αναπηρίες και πλαστικά επαγγελματικά χαμόγελα που σβήνουν αυτομάτως όταν παύει η οπτική επαφή. Χρόνος: έτερον  είδος εν ανεπαρκεία. Η σπείρα στο λογότυπο της ΕΟΠΕ, είναι μιά εμπνευσμένη αναπαράσταση χρόνου. Αριστερόστροφη ή δεξιόστροφη, εξωστρεφής και εσωστρεφής αντίστοιχα. Ο χρόνος μπορεί να είναι γραμμικός, μια ευθεία, ένας μονότονος δρόμος δύο κατευθύνσεων και άλλοτε κυκλικός, αενάως αναπαραγόμενος/επαναλαμβανόμενος. Ο χρόνος με την μορφή σπείρας είναι μια τρίτη δημιουργική  μορφή κατά τον προσφάτως θανόντα επίσκοπο Διοκλείας π. Κάλλιστο Ware. Πορευμένη προς τα άνω είναι μια ανάταση, υψιπετής, αλλά θέλει προσοχή. Με αντίθετη φορά προς τα κάτω είναι καταστροφική. Ένα βύθισμα φέρνει τα (κεκτημένα) πάνω, κάτω. Κυνηγητό  και μεταφορά της γνώσης με ελκυστικό τρόπο, κατανοώντας το πρόβλημα της επικοινωνίας με τον άλλο, με τον προσηνή τρόπο της αφήγησης, της παραμυθίας είναι το αντικείμενο βιβλίου (6) από συνεργάτες του Columbia University, Department of Narrative Medicine, από όπου και αντιγράφω – από την ελληνική μετάφραση – στη σελ. 415 , στο κλείσιμο του βιβλίου : ….Πολύ μεγάλο κομμάτι της ιατρικής είναι ανώνυμο, άχαρο, απρόσωπο και αβέβαιο, ωστόσο απαραίτητο. Αυτή η πραγματικότητα αξίζει να υπενθυμίζει εν μέρει, λόγω του ότι επιβεβαιώνει το καλύτερο κομμάτι του χαρακτήρα μας, το καλό που κάνουμε μερικές φορές παρά την αδιαφορία μας. Ακούγεται σαν ανοχή και άφεση αμαρτιών. Μένουν πολλά από έξω : τα κίνητρα, το ήθος, τα φιλοσοφικά, θρησκευτικά θεμέλια του λειτουργού της υγείας. Το δέος στην διαδικασία της ίασης, για κάτι που ξεκίνησε από τον μάγο της φυλής, το βλέπουμε στις μέρες μας να κλονίζεται, να απομυθοποιείται, να προωθείται η πολυφωνική και επικίνδυνη λόγω ημιμάθειας, ιατρική του διαδικτύου. Το παράδοξο της αποπροσωποποιημένης ιατρικής στον καιρό της εξατομικευμένης γενετικής θεραπευτικής, είναι στις δόξες του. Χωρίς να θυμίζουμε το κίνημα των Luddites που στη πρώτη βιομηχανική επανάσταση κατέστρεφαν μηχανήματα, να μη ξεχνάμε ότι μας περιμένουν στη γωνία, τα εν πολλοίς άγνωστα επιγενετικά φαινόμενα μιας μέχρι τώρα ανεξήγητης ανατροπής, του θεωρητικά μονόδρομου της τυχαίας αλλά δεδομένης ατομικής μας γενετικής οικοσκευής. Το ιατρικό λειτούργημα έχει όντως μια  δαιδαλώδη πορεία. Δέστε την αντίθεση όμως με το απόφθεγμα-προτροπή, σε νεοσσούς της ιατρικής (τριτοετείς στο μάθημα της προπαιδευτικής παθολογίας, για εξάσκηση στο Γ.Κ.Ν. Νικαίας) από έμπειρο κλινικό, παλιά καραβάνα.
Η ιατρική παιδιά μου, είναι απλή, αρκεί να κάνεις αυτό που πρέπει
Eἴθε.   
Νικόλαος Π. Α. Καρβούνης  

1. Nicholas Karvounis. Paradox meta-analyses. Μόνιμη στήλη άρθρων γνώμης στο Journal of Balkan Union of Oncology 2000-2012.
2. Aναζήτηση στη Univadis του Medscape.com
  3. Στυλιανός Ε. Αντωναράκης. Το γνώθι σε αυτόν στη μεταγονιδιωματική εποχή. Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης, 2021.
4. Γιώργος Σεφέρης. Χειρόγραφο Οκτ.68. Εκδόσεις Διάττων, Αθήνα 1986.
5. Αναφορά του αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου σε παρουσίαση βιβλίου του αείμνηστου θεολόγου και ψυχιάτρου π. Αδαμάντιου Αυγουστίδη: Παιδιά μου δυό πράγματα έκανε ο Χριστός, δίδασκε και θεράπευε. Ευλογημένοι όσοι έχουν και τα δύο ράσα, το μαύρο και το άσπρο.
 6.Οι αρχές και η άσκηση της αφηγηματικής ιατρικής. Συλλογικό. Εκδόσεις Παπαζήση. Αθήνα 2022 ReplyForward  







ΛΟΥΤΡΑ ΠΟΖΑΡ-ΑΡΙΔΑΙΑ
ΦΩTO: Ι.ΚΑΡΒΟΥΝΗ





Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται.

Newsletter

footer

Όροι Χρήσης

Κλινικές μελέτες ΕΟΠΕ

copyrights HTML