Προσέξτε τη φωτογραφία από το μοναδικό νικητήριο γκολ στον τελικό EURO 2004. Παρατηρήστε ότι ο Άγγελος Χαριστέας πηδάει πιο ψηλά από όλους, ο τερματοφύλακας δεν παρεμβαίνει, κάθεται και περιμένει, η δε παρεμπόδιση των πορτογάλων αμυντικών στο Έλληνα σέντερ φορ είναι αναποτελεσματική και ουσιαστικά παίζουν άμυνα με τα μάτια. Από την στιγμή πού έχει δυνατό άλμα, σωστό timing στο πήδημα, υπερέχει σε φυσικά προσόντα (είναι πιο ψηλός από τους αντιπάλους), το ραντεβού της μπάλας με το κεφάλι του είναι δεδομένο και το γκόλ είναι κατά ποδοσφαιρική έκφραση, στο πιάτο.
Η επιτυχία και τα λάθη των άλλων
Η εθνική εκείνη είχε ταλέντα που δεν έμειναν στα χαρτιά, δούλεψαν και “δουλεύτηκαν”, οργανώθηκαν από τον γερμανό (τυχαίο; δεν νομίζω) προπονητή Όττο Ρεχάγκελ, πρυτάνευσε το ομαδικό πνεύμα και να, ένα απίστευτο, ανεπανάληπτο, αποτέλεσμα.
Μεγάλη ήταν η αντίθεση του τέλους. Από την μια τα πανηγύρια και από άλλη -στην αντίπαλη ομάδα του τελικού στη Λισαβόνα, δεν είναι δα εύκολο να χάνεις μπροστά στο κοινό σου – κατεβασμένα κεφάλια, εξουθενωμένοι παίκτες ξαπλωμένοι στο χορτάρι, κατήφεια, θλίψη μέχρι και κλάματα, από το μεγάλο ταλέντο της Πορτογαλίας, τον δεκαεννιάχρονο τότε Cristiano Ronaldo.
Ένα μήνα μετά παρακολουθώ στο Εδιμβούργο το ετήσιο συνέδριο του British Medical Association.
Απρόσμενη ήταν η έναρξη μιας διάλεξης για τον καρκίνο του ορθού. Ήταν μια εισήγηση για την πρωτοποριακή τότε μέθοδο ΤΜΕ (total mesorectal excision). Η οθόνη γέμισε με την εθνική Ελλάδος στο γύρο του θριάμβου με το τρόπαιο. Τα συνοδευτικά σχόλια του ομιλητή, μου αποτυπώθηκαν και τα επαναλαμβάνω: “Αυτούς κανείς δεν τους ήξερε, κανείς δεν τους περίμενε και όμως τα κατάφεραν”. Εξυμνεί και επεξηγεί. “Ομαδική προσπάθεια, ταλέντο, γνώση και εμπνευσμένη ηγεσία”.
Αναρωτήθηκα που το πάει, γιατί αυτός ο πρόλογος; Ήταν απλό.
Ο ομιλητής ήταν πιθανότατα ο Bill Heald, founder της Pelican Cancer Organization. H TME ήταν δική του ιδέα από το 1988.
Από τότε “προπαγανδίζει”, για την εφαρμογή της από ογκολογικές χειρουργικές ομάδες και είναι λογικό να αναζητά ποιοτικά, ομαδικά χαρακτηριστικά, κατά το πρότυπο της εθνικής Ελλάδος.
Και να τι ακολούθησε. Δεχτείτε παρακαλώ, μια προσωπική εξομολόγηση – αν και δεν είναι μυστικό – δημοσιοποιήθηκε στο ντοκιμαντέρ, Μεταξά, ακούγοντας τον χρόνο.
Τον Οκτώβριο 2004, ένα μήνα μετά από αυτό το συνέδριο, βρέθηκα από το amphitheater του Watt- Scott University του Εδιμβούργου, στο operating theater του Μεταξά. Χειρουργήθηκα με αυτήν ακριβώς την τεχνική. Τυχαίο; ίσως.
Ιδεολογική συνάφεια και λατρεία για το ποδόσφαιρο (1), είναι αυτό που ενώνει, κρατηθείτε, τους: Α.Gramsci , Α. Camus, L. Wittgenstein, G. Grass, F. Nietzsche και τους δικούς μας, Νάσο Βαγενα ομ. καθηγητή, κριτικό λογοτεχνίας και παίκτη της Δόξας Δράμας και του Εθνικού Πειραιώς, Στέλιο Παπαδόπουλο CEO της Biogen USA, που παίζει ακόμα και τώρα στα 70 του, ποδόσφαιρο με την παρέα του.
Ο λογοτέχνης Κωστής Παπαγιώργης, που διακρίθηκε στο δοκίμιο αλλά και ως μέγας αναλυτής στο αθλητικό ρεπορτάζ, ήταν μια ιδιαίτερη περίπτωση. Διαβάστε την ενότητα στα κάγκελα στο βιβλίο του, Κέντρο δηλητηριάσεων και τα λέμε.
Σταχυολογώ δύο αποφθέγματα και ένα εκτενέστερο απόσπασμα.
α) Antonio Gramsci: “Football is a model of individualistic society. It demands initiative, competition and conflict. But it is regulated by the unwritten rule of fair play.”
β) Στέλιος Παπαδόπουλος: “Η επιστήμη είναι σαν το ποδόσφαιρο. Δεν μπορείς να παίζεις μπάλα μόνος σου. Χρειάζεσαι και συμπαίκτες και αντιπάλους”. Συνέντευξη στην Καθημερινή στις 19 Ιουλίου 2020.
Και από τον Νάσο Βαγενά: “Μέσι για πάντα”. Άρθρο στο, Το Βήμα 16 Ιουνίου 2016.
“Στο παίξιμο του πρώτου, το ποδοσφαιρικό συναίσθημα παρά την περίπλοκη σύσταση και έντασή του, εκφράζεται υποβλητικά, στοχαστικά, ισορροπημένα.
Στο παίξιμο του δεύτερου (σημ. αναφέρεται στον Cristiano Ronaldo) υπερεκχειλίζει το συναίσθημα, με συχνά τα παρεπόμενα του πλεονασμού του: πάθος αναιτιολόγητο, νευρικότητα, ποδοσφαιρικός βερμπαλισμός.
Την αισθητική ενός ποδοσφαιριστή διαμορφώνει απαραίτητα και το αγωνιστικό του ήθος. Ο Μέσι υπερτερεί και εδώ, και μάλιστα καταφανώς. Γιατί το παίξιμο του δεν αποβλέπει μόνο αποκλειστικά στην ωφέλεια της ομάδας του, είναι και γενναιόδωρο”.
Δυστυχώς ο Lionel Messi, δεν είναι ογκολόγος. Δεν ξέρω πόσοι από εμάς πλησιάζουν αυτά τα χαρακτηριστικά. Το τραγικό όμως είναι ότι η αποκαθήλωση ήλθε τον ίδιο χρόνο.
Το 2016 καταδικάστηκαν και δύο για φοροδιαφυγή, με την διαφορά ότι οι φίλοι της Μπάρτσα – με συμπτώματα οπαδικής τυφλότητος- έκαναν διαδήλωση με σύνθημα: κάτω τα χέρια από τον Μέσι.
Για τον λογοτέχνη Γιώργο Σκαμπαρδώνη, κράτησα έναν ιδιαίτερο ρόλο, αυτό της αφύπνισης και αυτογνωσίας, μέσα στο σημαδιακό καλοκαίρι του 2020. Όχι γιατί δεν του αρέσει το ποδόσφαιρο, πράγμα αδύνατο για κάποιον που γεννήθηκε στη Χαριλάου, στη Θεσσαλονίκη. Από το άρθρο του: Αγία Σοφία ανέγγιχτη, στα Τα Νέα 18-19 Ιουλίου 2020, κλέβω δύο γραμμές.
“Και λουτρά να την κάνουν, και κεμπαψίδικο και ότι του εμπνεύσει το όποιο συμπλεγματικό μίσος, δεν μπορούν να την ακουμπήσουν καν. Η εύλογη σιωπή της κραυγάζει και θα το διαλαλεί για πάντα”.
Και ο ημέτερος Αλέξανδρος Σ. Αρδαβάνης (2 α ,β):
Δεν μπορεί.
Οι κερασιές θ΄ανθήσουν και φέτος!
Ο Χειμώνας μόνη την άνοιξη αναγνωρίζει τελετάρχη στην ταφή του.
Και οι Βασιλεύουσες στη κορυφή της Άνοιξης των αντιπάλων αλώνονται.
α) σελ 32
Στην παρούσα αυτογνωσία ξέμεινα ψάχνοντας συμπορευτές
Να μην χάσουμε από τα μάτια τα οδόσημα της μέσα διαδρομής
Γιατί οι δρόμοι γύρω σπαρμένοι παραπλανητικές πινακίδες
Να κρατήσουμε δυνάμεις για το μέσον και θάρρος για το τέλος της διαδρομής
Ο μέσα δρόμος είναι το καίριο ζητούμενο ιδού
Να μη χάσουμε τον δρόμο και ας χαθούμε.
β) σελ 253
1. Mark Perryman, άρθρο στην εφημερίδα,The Guardian, στις 21/4/2006
2. Αλέξανδρος Σ. Αρδαβάνης , επί τοίχων εικονικών. Εκδόσεις Γκοβόστη, Αθήνα 2016
Το άρθρο αυτό έχει lead time bias, γράφτηκε τον Ιούλιο και δημοσιεύεται τον Σεπτέμβριο. Η επικαιρότητα όμως υποχρεώνει και αναγκαστικά συμπληρώνουμε:
ΥΓ 1. Το εθνικό εμβόλιο του Greek Philotimo έχει τώρα από τον πρωθυπουργό, μια δεύτερη ευκαιρία. Προτάθηκε το 2016 και δεν δοκιμάστηκε. Ήταν ένα συνώνυμο πρόγραμμα, δωρεάν εκπαίδευσης 50 ιατρών – σε χρονικό ορίζοντα μιας 10ετίας – αποφοίτων Ελληνικών πανεπιστημίων, στην παιδιατρική και γενική ιατρική, στο πανεπιστήμιο St. Louis, Missouri, USA. Οι υπότροφοι είχαν την υποχρέωση να υπηρετήσουν ισόχρονο διάστημα (τρία χρόνια) σε προβληματικές δομές του Αρχιπελάγους, της 2ης Υγειονομικής Περιφέρειας Ελλάδος Πειραιώς και νήσων Αιγαίου. Δεν ξεκίνησε γιατί δεν βοηθήθηκε από το Ιδρυμα Στ. Νιάρχος. Ο λόγος αυτολεξεί: το ίδρυμα δεν εμπιστεύεται την ελληνική κυβέρνηση. Βέβαια στην ίδια περίοδο το 2016, το ίδρυμα της παρέδωσε το συμπλεγμα του Φαλήρου. Ντουβάρια > προτεραιότητες, ανάγκες, γνώση. Diamonds/douvaria are forever.
ΥΓ 2. Για τα ψηφιδωτα της Μονής Χώρας, όσοι τα είδαμε, τα ειδαμε. Διαβάστε σχόλια της εικαστικού Όλγας Αλεξοπούλου που ζεί στην Κωνσταντινούπολη, στην Καθημερινή της 23ης Αυγούστου 2020, στη στήλη Αθηναϊκά Plus.
Καλύπτοντας, αφαιρείς την δυνατότητα να αναδυθεί το μοναδικό κάλλος των ψηφιδωτών. Στην ουσία απογυμνώνεις από την αναποδη. Και τότε επεμβαίνει ο Γ. Σεφέρης : Ξέρεις τα σπίτια πεισμώνουν εύκολα , σαν τα ξεγυμνώνεις.
Μισαλλοδοξία και εμπάθεια > ομορφιά και δέος από την θρησκευτική τέχνη.
ΥΓ. 3. Μπορεί να είμαστε αισιοδοξοι; Ισως βλ. https://neaeope.gr/poios-ellin-politikos-diavazei-ta-neaeope/ στις 29/10/2018.
