Αποφάσεις για το νέο έτος: Μπορείς να δόσεις μια «ώθηση» στον εαυτό σου για μία νέα αρχή;
Πώς η «Θεωρία της Ώθησης» μπορεί να βοηθήσει την υγεία μας.
Η «Θεωρία της ‘Ώθησης» λειτουργεί ενθαρρύνοντας τους ανθρώπους να υιοθετούν μικρές αλλά σημαντικές αλλαγές στην καθημερινότητά τους. «Σπρώχνει» τους ανθρώπους προς τις σωστές, αλλά και εύκολες επιλογές που τελικά γίνονται συνήθειες.
«Η τοποθέτηση φρούτων στο οπτικό πεδίο μετράει ως ώθηση. Η απαγόρευση του πρόχειρου φαγητού όχι», εξηγεί ο βραβευμένος με Νόμπελ Οικονομίας (2017) Ρίτσαρντ Θέιλερ. Σύμφωνα με τη Βασιλική Σουηδική Ακαδημία Επιστημών ο Αμερικανός οικονομολόγος «κατάφερε να χτίσει μια γέφυρα μεταξύ της οικονομικής και ψυχολογικής ανάλυσης στην ατομική λήψη αποφάσεων».
Όσοι πιστεύουν στη «Θεωρία της Ώθησης», ανάμεσα τους και ο Θέιλερ, υποστηρίζουν ότι είναι πολύ σημαντικό οι άνθρωποι να κάνουν επιλογές με τις οποίες θα είναι ευχαριστημένοι, χωρίς να αισθάνονται ότι εξαναγκάστηκαν. Με το χρόνο, οι καλές επιλογές γίνονται καλές συνήθειες.
«Η ευκολότερη επιλογή είναι συχνά η πιο βολική. Έτσι κάνετε τις πιο υγιεινές επιλογές πιο βολικές», λέει η Dr Philippa Lally, ερευνήτρια για τον Καρκίνο στο Βρετανικό Κέντρο Ελέγχου Συμπεριφοράς Υγείας του UCL.
Μελέτες έχουν δείξει ότι η σειρά των τροφίμων σε έναν μπουφέ επηρεάζει σημαντικά τι θα βάλουν οι άνθρωποι στο πιάτο τους. Οι άνθρωποι επιλέγουν τα τρόφιμα που είναι πρώτα στον μπουφέ, ή που είναι πιο εύκολο να πάρουν.
Επίσης, κάνοντας την πρόσβαση σε κάποια τρόφιμα πιο δύσκολη, μπορεί να μειώσει την ποσότητας του συγκεκριμένου φαγητού που θα βάλουμε στο πιάτο μας. Μελέτη έδειξε ότι με μία απλή αλλαγή του σκεύους σερβιρίσματος, από κουτάλι σε λαβίδα, μειώθηκε η ποσότητα τροφής που ελήφθη κατά 8-16%.
Βάζοντας τα μπισκότα ή το κρασί στο πίσω μέρος του ντουλαπιού μπορεί να βοηθήσει να μειωθεί η κατανάλωση τους.
“Αν θέλετε να δημιουργήσετε μια νέα συνήθεια, πρέπει να σκεφτείτε προσεκτικά πώς θα το κάνετε”, λέει η Dr Lally. «Η εκπόνηση ενός σχεδίου για το πώς θα επιτύχετε τον βασικό στόχο είναι ένας καλός τρόπος για να ενθαρρύνετε αυτή τη συμπεριφορά. Στη συνέχεια, μετά από αρκετό χρόνο, θα πρέπει να γίνει και συνήθεια. ”
Πολλές μελέτες υποστηρίζουν την ιδέα των βραχυπρόθεσμων στόχων, ιδιαίτερα για την απώλεια βάρους, οι οποίοι μπορεί να χρησιμοποιηθούν μόνοι τους ή σε συνδυασμό με μακροπρόθεσμους στόχους.
Για παράδειγμα μπορούμε να πούμε ότι κάθε μέρα, μετά το γεύμα, θα έχουμε ένα φρούτο. Αυτό ονομάζεται «πρόθεση εφαρμογής» και η συσχέτιση αρχίζει να δημιουργείται ακόμα και όταν το λέμε. Επίσης είναι ένα φαινόμενο συμπεριφοράς ότι όσο πιο κοντά βλέπουμε τον εαυτό μας σε έναν στόχο, τόσο αυξάνει το κίνητρο να φτάσουμε τον στόχο.
Η παρακολούθηση και καταγραφή της προόδου, κρατώντας δηλαδή αρχείο με τις μικρές επιτυχίες, βοηθάει στην επίτευξη ενός μεγαλύτερου στόχου. “Η παρακολούθηση είναι πολύ καλή, γιατί διατηρεί τη συνήθεια φρέσκια στο μυαλό των ανθρώπων. Θα μπορούσατε να το σημειώσετε σε ένα φύλλο στο ψυγείο σας καθημερινά ή να ορίσετε μια υπενθύμιση στο τηλέφωνό σας “, προτείνει η Dr Lally.
Η θεωρεία της ώθηση έχει χρησιμοποιηθεί σε πολλούς τομείς, ανάμεσα τους και στον χώρο της Δημόσιας Υγείας και μάλιστα στην Μεγάλη Βρετανία βοήθησε να μειωθούν τα κόστη στο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Για παράδειγμα, οι υπενθυμίσεις με μηνύματα μέσω κινητής τηλεφωνίας (text messages) έχει αποδειχθεί ότι όχι μόνο βοηθούν τους πολίτες, αλλά συμβάλλουν στη μείωση του αριθμού των ραντεβού που χάνονται. Σε πιλοτική έρευνα, όταν προστέθηκε ένας αριθμός τηλεφώνου για την ακύρωση του ραντεβού, συν το κόστος αν οι ασθενείς χάσουν το ραντεβού, τα «χαμένα ραντεβού» μειώθηκαν κατά 25%.
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα η ώθηση θα μπορούσε να λειτουργήσει και υπέρ της υγιεινής διατροφής. Τρόποι ώθησης, όπως η παροχή πληροφοριών σχετικά με θερμίδες ή η αλλαγή στο μέγεθος των μερίδων, οδήγησαν σε αύξηση των πιο υγιεινών διατροφικών επιλογών κατά 15,3%.
Στο εξωτερικό, ασφαλιστικές εταιρείες χρησιμοποιούν την μέθοδο της ώθησης προσφέροντας πιο χαμηλά ασφάλιστρα ζωής σε πελάτες που θα μείνουν μακριά από το κάπνισμα.
Πηγές