Ήμουν από τους τυχερούς όπου συμμετείχα με ενθουσιασμό και με μικρή αλλά αξιόλογη παρέα Ελλήνων συναδέρφων στο 19th World Conference on Lung Cancer στο Τορόντο του Καναδά από τις 23 έως τις 26 Σεπτεμβρίου 2018.
Βρεθήκαμε ανάμεσα σε κορυφαίους ερευνητές και κλινικούς όλων των ειδικοτήτων που συμμετέχουν στην αντιμετώπιση του καρκίνου του πνεύμονα και των νεοπλασιών του θωρακικού τοιχώματος όπως το μεσοθηλίωμα και το θυμικό καρκίνωμα.
Ποια ήταν η προσμονή στις κουβέντες μας το πρωί; Ποιος ο ρόλος της ανοσοθεραπείας;
Και έτσι λοιπόν φάνηκε , πως η ανοσοθεραπεία ήταν η πρωταγωνίστρια στις παρουσιάσεις όλων των νεοπλασμάτων.
Υπήρχαν σημαντικές μελέτες;
Νομίζω πως ξεχωρίσαμε 5 μελέτες. Τρεις από αυτές τις 5 μελέτες δημοσιεύθηκαν στο New England Journal of Medicine.
- Η πρώτη και πολυσυζητημένη παρουσίαση ήταν η PACIFIC μια μελέτη κλινικής φάσεως ΙΙΙ, όπου ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα της συνολικής επιβίωσης της μελέτης.Αφορούσαν ασθενείς με μη μικροκυτταρικό καρκίνο πνεύμονα σταδίου IIIA /ΙΙΙ B, όπου τυχαιοποιήθηκαν σε χημειοακτινοθεραπεία ακολουθούμενοι από προσθήκη durvalumab ή εικονικού φαρμάκουε για ένα έτος. Εντυπωσιαστήκαμε με τα αποτελέσματα. Η συνολική επιβίωση στο 1 έτος ήταν 83% έναντι 75% και 2 έτη 66% έναντι 55% σε durvalumab σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο. Σημαντικό γεγονός είναι το όφελος του durvalumab σε όλες τις υποομάδες των ασθενών. Άρα ,οι σκέψεις μας αλλάζουν στην καθημερινή κλινική πρακτική και αναμένουμε τις εξελίξεις.
- Η δεύτερη ανακοίνωση που ξεχωρίσαμε ήταν η μελέτη κλινικής φάσεως ΙΙΙ ALTA, όπου συνέκρινε την αποτελεσματικότητα του brigatinib έναντι του crizotinib σε ασθενείς με προχωρημένο ALK + NSCLC, που δεν είχαν λάβει καμία άλλη προηγούμενη θεραπεία. Τυχαιοποιήθηκαν 275 ασθενείς και φάνηκε στατιστικά όσο και κλινικά σημαντική βελτίωση στην επιβίωση χωρίς εξέλιξη της νόσου με brigatinib σε σύγκριση με το crizotinib σε αυτόν τον πληθυσμό ασθενών.
- Το εντυπωσιακό σε αυτό το συνέδριο ήταν και το βάρος που δόθηκε στον πληθυσμιακό έλεγχο και την πρόληψη του καρκίνου του πνεύμονα. Η μελέτη NELSON, μία μελέτη προσυπτωματικού ελέγχου αποτέλεσε θέμα συζήτησης στους διαδρόμους του συνεδριακού κέντρου. Διεξήχθη στις Κάτω Χώρες με ένα σημαντικό ποσοστό συμμόρφωσης 94%. Ο απεικονιστικός έλεγχος με αξονική θώρακος μείωσε τη θνησιμότητα του καρκίνου του πνεύμονα σε άνδρες με HR 0,75 (CI 0,59-0,95) και γυναίκες με HR 0,39 (0,18-0,78) στα 8 έτη. Τα αποτελέσματα του συνολικού οφέλους επιβίωσης της ανεύρεσης καρκίνου του πνεύμονα με απεικόνιση με αξονική θώρακος μας στέλνουν πάλι στα μονοπάτια της πρόληψης και του ρόλου της.
- Προχωρώ στην IMpower 133 της ατεζολιζουμάμπης σε συνδυασμό με καρβοπλατίνη και ετοποσίδη, όπου θα γίνει πιθανώς η νέα τροποποίηση της πρώτης γραμμής του εκτεταμένου σταδίου μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα. Η προσθήκη της ατεζολιζουμάμπης στο καθιερωμένο σχήμα χημειοθεραπείας έδειξε σημαντικά καλύτερη συνολική επιβίωση έναντι του εικονικού φαρμάκου, αν και μόνο κατά 2 μήνες (12,3 έναντι 10,3 μηνών, atezolizumab έναντι εικονικού φαρμάκου αντίστοιχα).
- Και θα κλείσω, με μία αρνητική μελέτη ,την LUME-Meso μία μελέτη φάσεως ΙΙΙ, η οποία συνέκρινε την προσθήκη του nintetanib στο καθιερωμένο σχήμα με πεμετρεξέδη και σισπλατίνη. Η τυχαιοποιημένη μελέτη φάσης ΙΙ αυτής είχε δείξει ενθαρρυντικά αποτελέσματα στο PFS με nintedanib, ο οποίος είναι ένας αγγειογενετικός πολλαπλός αναστολέας της τυροσινικής κινάσης. Το πρωτεύον καταληκτικό σημείο (PFS) δεν επιτευχθεί, αφήνοντας τους ασθενείς με μεσοθηλίωμα στο γνωστό καθιερωμένο σχήμα πρώτης γραμμής της σισπλατίνης και της πεμετρεξίδης .
Το συνέδριο αυτό κατάφερε να μας ανοίξει τους ορίζοντες και να μας προβληματίσει στη πρόοδο της θεραπείας του καρκίνου του πνεύμονα και να μας βοηθήσει στη χρήση της ανοσοθεραπείας καθώς και στο ρόλο που παίζει η κατανόηση της βιολογίας του καρκίνου σε ανοσολογικό και γονιδιακό επίπεδο.
Παρακολουθήσαμε αρκετές πρόσθετες νέες μελέτες, οι οποίες θα καθορίσουν περαιτέρω τις μελλοντικές θεραπείες του καρκίνου του πνεύμονα.
Από τη Μαρία Θεοχάρη
Παθολόγο Ογκολόγο
Επικουρικό ιατρό στη Β’ Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική του Ιπποκρατείου Νοσοκομείου