Το άρθρο αυτό είναι βασισμένο σε άρθρο που αναρτήθηκε στο www.careacross.com, μία διεθνή πλατφόρμα ενημέρωσης και στήριξης ασθενών με καρκίνο.
Ο καρκίνος του προστάτη είναι ο συχνότερος καρκίνος στους άνδρες. Είναι ο δεύτερος καρκίνος σε συχνότητα θανάτου στους άνδρες μετά τον καρκίνο του πνεύμονα.
Στην Ελλάδα έχουμε 5500 νέες περιπτώσεις κάθε χρόνο και κατά μέσον όρο η ηλικία εμφάνισης είναι τα 66 χρόνια.
Η συχνότητα αυξάνεται κατά 2 – 4 φορές στις περιπτώσεις ύπαρξης καρκίνου προστάτη σε ένα συγγενικό πρόσωπο και κατά 8 φορές όταν συνυπάρχει σε 2 – 3 συγγενικά πρόσωπα.
ΕΙΔΙΚΟ ΠΡΟΣΤΑΤΙΚΟ ΑΝΤΙΓΟΝΟ (PROSTATE–SPECIFICANTIGEN, PSA)
Το PSA είναι καθοριστική εξέταση για έγκαιρη διάγνωση και παρακολούθηση των ανδρών. Πρέπει να γίνεται μετά τα 50 χρόνια και σε περίπτωση ύπαρξης καρκίνου προστάτη σε συγγενικό πρόσωπο μετά τα 45 χρόνια.
Εάν το PSA είναι πάνω από τα 2ng, θα επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο, ενώ αν είναι κάτω από τα 2ng, θα επαναλαμβάνεται κάθε 2 χρόνια. Αύξηση του PSA κατά 0,75ng κατά την πορεία του ελέγχου, χρειάζεται συμβουλευτική γνώμη γιατρού.
Υπάρχουν πολλές αιτίες αύξησης του PSA. Μόνο στο 33% των ανδρών οφείλεται σε καρκίνο.
Στην περίπτωση αυξημένου PSA και αρνητικής βιοψίας περαιτέρω έλεγχος μπορεί να γίνει με αναζήτηση του γονιδίου PCA3 καθώς επίσης και με την χρησιμοποίηση της Πολυπαραμετρικής Μαγνητικής Τομογραφίας.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Πολλές περιπτώσεις καρκίνου προστάτη δεν χρειάζονται θεραπεία παρά μόνο παρακολούθηση διότι έχουν πολύ βραδεία πορεία. Αντίθετα, η θεραπεία είναι απαραίτητη για τις περιπτώσεις με ταχεία εξέλιξη.
Στα αρχικά στάδια η χειρουργική αποτελεί την θεραπεία εκλογής και πολλοί ασθενείς θεραπεύονται. Επίσης η ακτινοβολία, είτε εξωτερική είτε με εμφύτευση ραδιενεργών σφαιριδίων, έχει εξίσου καλά αποτελέσματα.
Στις περιπτώσεις εκείνες που χρόνια μετά το χειρουργείο, ο καρκίνος είτε επανεμφανισθεί είτε παρουσιασθεί ευθύς εξαρχής με μεταστάσεις, τότε η ορμονική θεραπεία αποτελεί τον κυρίαρχο τρόπο αντιμετώπισης.
ΟΡΜΟΝΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η ορμονική θεραπεία είναι η ραχοκοκαλιά της φαρμακευτικής αντιμετώπισης. Συνιστάται σε πρώτη φάση στην χορήγηση αναλογων LHRH (γοναδοτροφινών) υπό μορφή υποδόριων ενέσεων κάθε 3 μήνες σε συνδυασμό με δισκία αντιανδρογόνων που λαμβάνονται κάθε μέρα. Ο συνδυασμός αυτός προκαλεί πλήρη ανδρικό ορμονικό αποκλεισμό με αποτελέσματα εξαιρετικά που διαρκούν χρόνια.
Εξαίρεση αποτελεί η περίπτωση επιθετικού καρκίνου προστάτη με μεταστάσεις σε σπλάχνα ή σε πολλές οστικές εστίες. Στην περίπτωση αυτή η συγχορήγηση της χημειοθεραπείας με Docetaxel έχει ευεργετικά αποτελέσματα με αξιοσημείωτη επιμήκυνση της ζωής.
Στην πορεία της νόσου, υπάρχει πιθανότητα σε άλλο χρονικό διάστημα να αναπτυχθεί αντοχή στα φάρμακα που δίδονται. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την δραστηριοποίηση του καρκίνου που εκδηλώνεται με αύξηση του PSA και την δημιουργία μεταστάσεων. Αυτή η κατάσταση λέγεται “καρκίνος προστάτη ανθεκτικός στον ευνουχισμό”. Στην περίπτωση αυτή η αλλαγή ορμονικής θεραπείας είναι επιβεβλημένη.
Πρόσφατα δύο νέα ορμονικά φάρμακα έχουν εγκριθεί και βρίσκονται στην διάθεση των ογκολόγων με ευεργετικά αποτελέσματα: το Abiraterone και το Enzalutamide.
- Το Abiraterone αναστέλλει την σύνθεση των ανδρογόνων στα επινεφρίδια, τους όρχεις και εντός του προστατικού καρκίνου με αποτέλεσμα την μείωση της τεστοστερόνης. Χορηγείται μαζί με πρεδνιζόνη. Έχει καλά αποτελέσματα με βελτίωση της επιβίωσης χωρίς σπουδαίες παρενέργειες.
- Το Enzalutamide συνδέεται με τους υποδοχείς ανδρογόνων και ασκεί την αντιανδρογόνο δράση του χωρίς την συνοδό χορήγηση πρεδνιζόνης.
Και τα δύο φάρμακα μπορούν να χρησιμοποιηθούν πριν ή μετά την χημειοθεραπεία, αναλόγως της επιθετικότητας και βαρύτητας της νόσου.
ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ
Το Docetaxel σε συνδυασμό με την πρεδνιζόνη έχει εγκριθεί από το 2004 για την θεραπεία του καρκίνου του προστάτη που είναι ανθεκτικός στην ορμονική θεραπεία.
Πρόσφατα, μετά από μελέτες, βρέθηκε να ωφελεί ασθενείς με προχωρημένη επιθετική νόσο μαζί με ορμονική θεραπεία σε ασθενείς που δεν έχουν ακόμη αναπτύξει αντοχή στις ορμόνες. Αυτή η γνώση είναι πολύ σημαντική, διότι άλλαξε την στρατηγική που είχαμε για πολλές δεκαετίες με την αποκλειστική χορήγηση ορμονοθεραπείας.
Ένας άλλος χημειοθεραπευτικός παράγοντας είναι η Cabazitaxel που μπορεί να φανεί χρήσιμη θεραπεία μετά από το Docetaxel.
Επομένως, υπάρχουν αρκετά διαθέσιμα φάρμακα που έχουν αλλάξει την πορεία των ασθενών με μεταστατικό καρκίνο προστάτη.
ΑΝΟΣΟΘΕΡΑΠΕΙΑ
Το Sipullucel-T είναι ένας ανοσοθεραπευτικός παράγοντας που είναι δυνατόν να αποτελέσει δυνατό όπλο στους ασθενείς εκείνους με καρκίνο προστάτη που έχουν ελάχιστα συμπτώματα.
ΡΑΔΙΟΦΑΡΜΑΚΑ
Το Radium-223 είναι ένα ραδιοφάρμακο που μιμείται τον μεταβολισμό ασβεστίου και μπορεί να δρα αποτελεσματικά στις οστικές μεταστάσεις. Εκτός από την ανακούφιση που προσφέρει το ραδιοφάρμακο, έχει επίσης αποδειχθεί ότι επιμηκύνει την ζωή.
ΟΣΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΙΣ
Το Denausumab και το Zolendronic acid είναι εξειδικευμένα φάρμακα για την μείωση των ανεπιθύμητων συμβαμάτων εκ των οστικών μεταστάσεων. Μαζί με την ακτινοθεραπεία συμβάλλουν σημαντικά στην ανακούφιση ασθενών.
Γιατί δεν αναλαμβάνει η ΕΟΠΕ την πρωτοβουλία ενημέρωσης της ογκολογικής κοινότητας (γιατροί, νοσηλευτές, ασθενείς, οργανώσεις ασθενών, φορείς) για τα πιο σημαντικά που ακούσαμε στην ΕSMO14, δεδομένου ότι πολλά μέλη της συμμετείχαν στο συνέδριο? Αναλαμβάνω τα πιο σημαντικά του Patient Advocacy Track…