Log In
13/02/2020

ΑΝΤΙ cancer, Ένας νέος τρόπος ζωής

του Νταβίντ Σερβάν-Σρεμπέρ

Εκδόσεις «Ψυχογιός», 2007, σελίδες 447

Ο Νταβίντ Σερβάν-Σρεμπέρ ήταν Καθηγητής Κλινικής Ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Πίτσμπεργκ της Αμερικής. Νέος, ενθουσιώδης, φιλόδοξος και αλαζόνας (κατά ομολογία του), ασκούσε σχεδόν αποκλειστικά ερευνητικό έργο μέσα σε εργαστήρια, υποτιμώντας μάλλον την κλινική αξία της Ιατρικής του ειδικότητας. Μέχρι που κατά τη διάρκεια ενός πειράματος, βάζοντας συμπτωματικά τον εαυτό του στον Μαγνητικό Τομογράφο στη θέση κάποιου ανθρώπου που ακύρωσε, διαπίστωσε μόνος του ότι πάσχει από κακοήθη όγκο στον εγκέφαλο. Ήταν τότε μόλις 31 ετών.

Ο Σρεμπέρ ακολούθησε με προσοχή και μετά δική του προσωπική λεπτομερειακή έρευνα όλα τα δέοντα ογκολογικά θεραπευτικά πρωτόκολλα. Υποβλήθηκε σε εγχείρηση και χημειοθεραπείες. Ποτέ δεν αρνήθηκε το όφελος της κλασσικής Ογκολογίας. Η προσωπική, εσωτερική του εμπειρία, το σοκ της διάγνωσης, η ανατροπή όλων των προσωπικών και επαγγελματικών βεβαιοτήτων, το φάσμα της αρρώστιας και του θανάτου, η προσπάθεια ψυχικής επανόρθωσης και ισορροπίας μέσα από απογοητεύσεις και καταθλίψεις, η αβεβαιότητα του μέλλοντος, κλπ ήταν επώδυνα. Προσωπική μελέτη και έρευνα έγιναν αφορμή να συνειδητοποιήσει ότι ο καρκίνος δεν εμφανίζεται τυχαία, αλλά υπάρχουν σαφείς ψυχοσωματικοί, διαιτητικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες που συντελούν στην καρκινογένεση, αλλά κυρίως στην άμυνα κατά του καρκίνου, βοηθώντας έτσι σε μεγαλύτερες επιβιώσεις ή και ιάσεις. Έγινε θιασώτης της πεποίθησης ότι όχι μόνο οι κλασσικές Ογκολογικές προσεγγίσεις, αλλά και οι δυναμικές αλλαγές καθημερινών δραστηριοτήτων, άσκησης και τρόπου σκέψης είναι απαραίτητα στον αγώνα κατά του καρκίνου.

Το ογκώδες, πυκνογραμμένο βιβλίο διαιρείται σε δύο βασικά μέρη: στο πρώτο ιστορείται η ιατρική αυτοβιογραφία του, το ιστορικό της διάγνωσης και η ψυχολογική «τρικυμία» που ακολούθησε. Με καθαρά λόγια και σαφείς περιγραφές, με αυτοκριτική διάθεση ξετυλίγει τη συντριβή του Είναι μπρος τον φόβο του αφανισμού. Ο επηρμένος ερευνητής των κλειστών εργαστηρίων και των πετυχημένων papers συνειδητοποίησε την αξία της απλής καθημερινής επικοινωνίας ιατρού με ασθενή, γεγονός που ανέτρεψε την μέχρι τότε πρακτική του και σκέψη του. Επικεντρώθηκε στην αξία του προσώπου του μεμονωμένου, ξεχωριστού ανθρώπου-ασθενούς. Αμφισβήτησε την αξία της στατιστικής ισχύος, αντιπαραβάλλοντας συγκεκριμένα, εντυπωσιακά παραδείγματα γνωστών και φίλων του καρκινοπαθών που διέψευσαν στατιστικά δόγματα. Ανακάλυψε τον κόσμο του ασθενή, αποκάλυψε τις βαθύτερες λεπτομέρειες της ζωής του, ένοιωσε ότι «…ο ορθολογισμός του άγγιζε τα όρια της βλακείας…», εγκατέλειψε το κύρος της ιδιότητας του ιατρού, γεύτηκε τη ταπείνωση του ασθενούς, μπήκε «…σε ένα κόσμο άχρωμο, ένα κόσμο που κανείς δεν ενδιαφερόταν τι κάνεις στη ζωή σου ή τι μπορεί να σε απασχολεί…». Παρατηρούσε τους συναδέλφους του: «…οι περισσότεροι από τους γιατρούς μου δεν ήξεραν πώς να μου φερθούν ως ασθενή και συνάδελφο ταυτόχρονα..». Βίωσε την κενοδοξία και ματαιοδοξία των ιατρών. Ο φόβος μπήκε μέσα του. Ανήκε πια σε μια ειδική κατηγορία, «…την κατηγορία των ανθρώπων που ορίζονται κυρίως από την αρρώστιά τους. Φοβόμουν ότι θα γίνω αόρατος. Φοβόμουν ότι θα πάψω να υπάρχω προτού πεθάνω ακόμη. Μπορεί να πέθαινα γρήγορα, αλλά και πάλι ήθελα να ζήσω τη ζωή μου πλήρως ως το τέλος…» Ήλθε πια αντιμέτωπος με τον θάνατο. Πριν από αυτή τη τραγική πραγματικότητα «…η ζωή φαίνεται απεριόριστη. Θα προτιμούσαμε να παραμείνει έτσι. Έχουμε την εντύπωση ότι θα υπάρχει πάντα χρόνος για να αρχίσουμε να αναζητάμε την ευτυχία… Όταν αναβάλουμε για αύριο την αναζήτηση του ουσιαστικού, μπορεί να ανακαλύψουμε ότι η ζωή γλίστρησε μέσα από τα δάχτυλά μας χωρίς να τη γευτούμε ποτέ…»

Ο Σρεμπέρ μετά τις θεραπείες του σιγά-σιγά ανέλαβε. Άλλαξε τρόπο σκέψης, ζωής και δουλειάς πλησιάζοντας πιο πολύ στον ανθρώπινο πόνο και το μεγάλο θαύμα της αγαπητικής σύνδεσης με τους ανθρώπους. Ομολογεί ότι «…ένα μεγάλο μέρος αυτού που ονομάζεται φόβος θανάτου οφείλεται στο φόβο ότι η ζωή μας δεν είχε κανένα νόημα, ότι ζήσαμε μάταια, ότι η ύπαρξή μας δεν έκανε καμιά διαφορά σε κανέναν και τίποτα…» Γιγαντώθηκε μέσα του η αξία της ανθρώπινης παρουσίας δίπλα του: «…Στη κουλτούρα μας, που δίνει τόση σημασία στον έλεγχο και στη δράση, η ποιότητα μιας απλής παρουσίας έχει χάσει μεγάλο μέρος της αξίας της. Όταν αντιμετωπίζουμε κάποιο κίνδυνο ή υποφέρουμε, μια εσωτερική φωνή μας προτρέπει: “Μην κάθεσαι άπραγος. Κάνε κάτι!” Σε μερικές καταστάσεις, όμως, θα θέλαμε να πούμε στα αγαπημένα μας πρόσωπα: Σε παρακαλώ, πάψε να προσπαθείς να “κάνεις κάτι”. Απλά μείνε δίπλα μου…!»

Το δεύτερο και μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου έχει να κάνει με πλήθος βιβλιογραφικών δεδομένων, που δείχνουν την μεγάλη θεραπευτική αξία της αλλαγής της καθημερινότητας των καρκινοπαθών σε επίπεδο διατροφής, στρες, ψυχολογίας, περιβάλλοντος, φυσικής κατάστασης. Τονίζει ότι η διατροφή δεν διδάσκεται στα Πανεπιστήμια. Μέμφεται τους Ογκολόγους που δεν γνωρίζουν και δεν δίνουν συμβουλές σχετικές με την αξία πολλών τροφών. Σαν αιχμή αναφέρεται στο εγκυρότερο διεθνώς κλασσικό σύγγραμμα Ογκολογίας του DeVita, που στην τότε νεότερη έκδοσή του δεν περιέχει ούτε ένα κεφάλαιο για τον ρόλο της διατροφής στην αγωγή του καρκίνου ή στη πρόληψη των υποτροπών. Ο σχολιασμός του παίρνει διαστάσεις και με πολιτικής φύσεως αναλύσεις σχετικές με την ισχυρή επιρροή της βιομηχανίας τροφίμων και την διεκδίκηση των συμφερόντων τους σε βάρος της υγείας των πολιτών. Με την εμπειρία του ερευνητή και την άνεση να μπορεί να μελετά ερευνητικές εργασίες σε επιστημονικά περιοδικά αναλύει ποιες τροφές έχουν αληθή αντικαρκινική δράση, γράφοντας μάλιστα και αρκετές συνταγές. Τεκμηριώνει τη συμβολή της κακής ψυχικής κατάστασης στην καρκινογένεση, εξομολογούμενος και δικά του ψυχικά τραύματα παιδικής και εφηβικής ηλικίας που τον σημάδεψαν. Αναζητάει την ανακουφιστική και θεραπευτική αξία του διαλογισμού. Αφιερώνει πολλές σελίδες στην ψυχονευροανοσολογία, διερευνώντας πολλές μελέτες και τεκμηριώνοντας τη συσχέτιση της ψυχονευρολογίας και ανοσιακής απάντησης στα καρκινικά κύτταρα. Αναδεικνύει την ανάγκη να περνάμε κάποιο χρόνο μόνοι μας’ το θεωρεί μια «ριζοσπαστική πράξη αγάπης και κατάσταση στοχαστικής μοναχικότητας». Αναζητάει τρόπους να ξεφορτωθεί τα βαρίδια της ζωής του. «…Δεν υπήρχε πια η ανάγκη να είμαι στη κορυφή της τάξης μου ή στην αιχμή της έρευνας στον τομέα μου. Πλέον εξαιρούμουν από τον αιώνιο αγώνα να αποδείξω την υπεροχή μου, να αποδείξω τις ικανότητές μου, τη διανοητική μου αξία. Για πρώτη φορά είχα την αίσθηση ότι μπορούσα να αφήσω κάτω τα όπλα μου και να πάρω ανάσα…» Δίνει πολλά παραδείγματα συγκεκριμένων ανθρώπων καρκινοπαθών που μέσα από την αλλαγή της ζωής τους, ανέτρεψαν όλες τις δυσμενείς προβλέψεις. Ισχυρίζεται ότι δεν είναι δυνατόν να γίνουν μεγάλες κλινικές συγκριτικές μελέτες σχετικές με διαιτητικές ιδιαιτερότητες, διότι δεν υπάρχει η δυνατότητα κατοχύρωσης ευρεσιτεχνίας και οικονομικής εκμετάλλευσης, γεγονός που αποτρέπει Εταιρείες και Επιστήμονες να κάνουν τέτοιες μελέτες. Οι μελέτες περιορίζονται σε πειραματόζωα, έχουν δείξει σαφή αποτελέσματα, αλλά το γεγονός ότι δεν μπορούν αυτά να αναχθούν σε ανθρώπους δημιουργούν αμφισβητήσεις και απορρίψεις. Αυτή τη πρόταση, ο συγγραφέας δεν την αποδέχεται και μένει πεπεισμένος στην αξία και την ανάγκη συγκεκριμένων αλλαγών, βασισμένος στην εκτενή βιβλιογραφία που παραθέτει.

Η μεγαλύτερη ανάγκη για τον παθόντα συγγραφέα ιατρό Σρεμπέρ και αυτό που τον κινητοποίησε να γράψει το βιβλίο παραμένει η αλλαγή στη φιλοσοφία της ζωής. «…Για να μάθουμε να πολεμάμε τον καρκίνο, πρέπει να μάθουμε να τρέφουμε τη ζωή μέσα μας. Αλλά αυτή δεν είναι απαραίτητα μια μάχη κατά του θανάτου. Μέσα από αυτή τη “μαθητεία” αγγίζουμε την ουσία της ζωής, και βρίσκουμε μια πληρότητα και μια γαλήνη που την κάνουν πιο όμορφη. Ο θάνατος μπορεί να είναι μέρος αυτής της επιτυχίας. Μερικοί ζουν τη ζωή τους χωρίς να εκτιμούν την αληθινή της αξία. (Όμως) άλλοι ζουν το θάνατό τους με τέτοια λαμπρότητα και αξιοπρέπεια, ώστε φαντάζει σαν ένα εξαιρετικό επίτευγμα που δίνει νόημα σε όλα όσα βίωσαν…»

Από το Χαράλαμπο Ανδρεάδη, Παθολόγο Ογκολόγο, ΑΝΘ “Θεαγένειο”

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται.

Newsletter

footer

Όροι Χρήσης

Κλινικές μελέτες ΕΟΠΕ

copyrights HTML