Log In
12/09/2018

Αύγουστος, Μήνας Ευαισθητοποίησης για τον Καρκίνο του Πνεύμονος

Οι πνεύμονες, εφοδιασμένοι με περίπου 300 εκατομμύρια κυψελίδες, εξασφαλί-ζουν κυψελιδοτριχοειδική επιφάνεια 70-100 m2, που υπηρετεί την ανταλλαγή των αερίων του αίματος (πρόσληψη οξυγόνου κατά την εισπνοή και αποβολή διοξειδίου του άνθρακα κατά την εκπνοή).

Ο καρκίνος πνεύμονος αποτελεί την πιο θανατηφόρο μορφή καρκίνου και ενοχοποιείται για 1 στους 4 θανάτους από καρκίνο. Από πλευράς συχνότητας, καταλαμβάνει τη 2η θέση, μετά τον καρκίνο του προστάτου στους άνδρες και μετά τον καρκίνο του μαστού στις γυναίκες, αντιπροσωπεύοντας το 14% όλων των νεο-εμφανιζόμενων καρκίνων.

 

καρκίνος πνεύμονος

     Ιστολογικοί υπότυποι καρκίνου πνεύμονος. Με βάση τη μικροσκοπική εμφάνιση των καρκινικών κυττάρων, διακρίνεται σε : Μη-Μικροκυτταρικό Καρκίνο Πνεύμονος (ΜΜΚΠ) (85%) και Μικροκυτταρικό Καρκίνο Πνεύμονος (ΜΚΠ) (15%). Στο ΜΜΚΠ περιλαμβάνονται ο καρκίνος εκ πλακωδών κυττάρων (30%), το αδενοκαρκίνωμα (50-60%) και το μεγαλοκυτταρικό καρκίνωμα (10%). Ειδικότερα, ο ΜΚΠ διαφέρει από το ΜΜΚΠ στα ακόλουθα: εμφανίζει ταχεία ανάπτυξη και πρώιμες μεταστάσεις,  συχνά εμφανίζει νευροενδοκρινική δραστηριότητα, εκδηλώνεται (5%) και σε εξω-πνευμονικές θέσεις, είναι ευαίσθητος στη χημειοθεραπεία (ΧΜΘ) και την ακτινο-θεραπεία (ΑΚΘ), εμφανίζει -μετά ύφεση- ταχείες υποτροπές, με ανθεκτικότητα στη ΧΜΘ και απαιτεί προφυλακτική ΑΚΘ του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος.

Παράγοντες κινδύνου. Το κάπνισμα ευθύνεται για το 80-90% των καρκίνων του πνεύμονος και ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου αυξάνεται ανάλογα με τα χρόνια κα-πνίσματος και τον αριθμό των τσιγάρων που καπνίζονται ημερησίως. Επισημαίνε-ται ότι το κάπνισμα ενοχοποιείται παθογενετικά και για την ανάπτυξη 15 τουλά-χιστον άλλων καρκίνων σε διάφορα όργανα (στόμα, φάρυγγας, λάρυγγας, οισοφά-γος, πάγκρεας, ουροδόχος κύστη κ.ά ). ΄Αλλοι παράγοντες, που ενοχοποιούνται για το 15% των καρκίνων που εμφανίζονται σε μη καπνιστές, είναι το παθητικό κάπνι-σμα, η έκθεση σε ραδόνιο, άσβεστο ή άλλα καρκινογόνα, η διαβίωση σε περιοχή με αυξημένη ατμοσφαιρική ρύπανση, καθώς και κληρονομικοί παράγοντες. Πώς όμως το κάπνισμα προκαλεί καρκινογένεση; Κατά το κάπνισμα τσιγάρων εισπνέεται ένα επικίνδυνο cocktail από περισσότερες από 5000 χημικές ουσίες, εκ των οποίων 70 περίπου ενδέχεται να ευθύνονται για την ανάπτυξη καρκίνου. Οι καρκινογόνες αυτές χημικές ουσίες, μετά πολυετές κάπνισμα, προκαλούν βλάβες του DNA πολ-λών γονιδίων ή αδρανοποιούν οδούς επιδιόρθωσης βλαβών του DNA, εκτρέποντας τον πολλαπλασιασμό των φυσιολογικών κυττάρων σε άναρχη, μη ελεγχόμενη, καρκινική κυτταρική διαίρεση.

Αρχικές κλινικές εκδηλώσεις καρκίνου πνεύμονος. Καπνιστής, άνδρας ή γυναίκα, ηλικίας 60-70 ετών, έχει τις περισσότερες πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου πνεύμο-νος. Στις αρχικές εκδηλώσεις -κατά σειρά συχνότητας- περιλαμβάνονται: επίμονος βήχας, απώλεια βάρους, δύσπνοια, θωρακικός πόνος, αιμόπτυση, βράγχος φωνής, επίμονος οστικός πόνος ή σπανιότερα νευροενδοκρινικές εκδηλώσεις. Σημειωτέον, ότι 30-40% των ΜΜΚΠ και 60% των ΜΚΠ εμφανίζονται απαρχής με μεταστατική νόσο.

Διάγνωση-Σταδιοποίηση. Λεπτομερειακή κλινική εξέταση, βασικός απεικονιστι-κός έλεγχος (α/α, CT θώρακος), κυτταρολογικές (3) πτυέλων, βρογχική ή διαβρογ-χική ή -ανάλογα με την εντόπιση- κατευθυνόμενη βιοψία, με CT ή ενδοβρογχικό ή διοισοφάγειο US. PET scan για διερεύνηση μεσοθωρακίου, μεσοθωρακοσκόπηση για έλεγχο λεμφαδενικής νόσου σε ΜΜΚΠ, FNA ή βιοψία μεταστατικής εστίας και μοριακή διερεύνηση για μεταλλάξεις EGFR, ALK, Β-RAF και έκφραση PD-L1 (απαραίτητη για εφαρμογή στοχευμένων θεραπειών και ανοσοθεραπείας). Μετά σταδιοποίηση, στο ΜΜΚΠ η νόσος χαρακτηρίζεται ως εντοπισμένη (στ. Ι και ΙΙ), τοπικά προχωρημένη (στ. ΙΙΙΑ και ΙΙΙΒ) ή μεταστατική νόσος (στ. IV). Στο ΜΚΠ (θεωρείται απαρχής μικρομεταστατικός), η νόσος χαρακτηρίζεται περιορισμένου ή εκτεταμένου σταδίου.

Θεραπευτική αντιμετώπιση.  Η θεραπεία προσαρμόζεται σε κάθε ασθενή, ανάλο-γα με τη γενική κατάσταση, τη συνυπάρχουσα παθολογία, τον ιστολογικό τύπο και το στάδιο της νόσου. Εγχείρηση (ογκεκτομή, τμηματεκτομή, λοβεκτομή ή πνευμονε-κτομή) γίνεται σε χειρουργήσιμη νόσο αρχικών σταδίων στο ΜΜΚΠ και σε ορισμέ-νους ασθενείς στο ΜΚΠ. Προεγχειρητική ή μετεγχειρητική ακτινοθεραπεία (ΑΚΘ) σε ΜΜΚΠ κατ΄εκτίμηση. Χημειοθεραπεία (ΧΜΘ), με πλατινούχους συνδυασμούς, γίνε-ται στο ΜΜΚΠ συνήθως ως επικουρική σε χειρουργήσιμους ασθενείς ή απαρχής σε προχωρημένη νόσο. Στοχευμένες θεραπείες με erlotinib ή afatinib ή gefitinib ή osimertinib (σε EGFR μεταλλάξεις), crizotinib ή ceritinib ή alectinib (σε ALK μεταλλάξεις) ή vemurafenib ( σε B-RAF V600E μετάλλαξη) γίνονται σε ασθενείς με προχωρημένη ή μεταστατική ή υποτροπιάζουσα νόσο. Τα τελευταία χρόνια, η  ανοσοθεραπεία με αναστολείς σημείων ανοσοελέγχου (nivolumab, pembrolizumab  κ.ά) προστέθηκε στη θεραπεία του μεταστατικού καρκίνου του πνεύμονος με υποσχόμενα αποτελέσματα. Στο ΜΚΠ, η ΧΜΘ (cisplatin/etoposide) αποτελεί τη βάση της θεραπείας και προληπτική κρανιακή ακτινοθεραπεία επιβάλλεται μετά την πρώτη ύφεση.

Πρόγνωση καρκίνου πνεύμονος.Η κατά στάδιο νόσου 5ετής επιβίωση στο ΜΜΚΠ  είναι: στάδιο Ι (Α, Β) 50%, ΙΙΑ 36%, ΙΙΒ 26%, ΙΙΙΑ 19%, ΙΙΙΒ 7% και ΙV 2%. Στο ΜΚΠ, η 5ετής επιβίωση είναι 6-12% και 2% στο περιορισμένου και εκτεταμένου σταδίου, αντίστοιχα.

Προληπτικά μέτρα. Όχι κάπνισμα, διακοπή καπνίσματος (ελαττώνει τον κίνδυνο και μετά πολλά έτη καπνίσματος), αποφυγή παθητικού καπνίσματος, αποφυγή καρ-κινογόνων στους χώρους εργασίας και υγιεινή διατροφή – εξάσκηση.

     Αλήθειες για τον καρκίνο πνεύμονος

  • Οκτώ ως εννιά στους 10 ασθενείς με καρκίνο πνεύμονος ήταν ή είναι μακροχρόνιοι καπνιστές.
  • Παθητικός καπνιστής στο χώρο διαμονής ή εργασίας έχει αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου πνεύμονα κατά 20-30% και 16-19%, αντίστοιχα
  • Η διακοπή του καπνίσματος μειώνει τον κίνδυνο καρκίνου, ακόμη και μετά πολυετές κάπνισμα.
  • Αξιολόγηση των αρχικών εκδηλώσεων και έγκαιρη ιατρική συνδρομή εξασφασφαλίζει μεγαλύτερη και καλύτερη επιβίωση.
  • Εξειδικευμένη ιατρική παρακολούθηση είναι επιβεβλημένη για έγκαιρη διάγνωση, σωστή σταδιοποίηση και επιλογή θεραπείας προσαρμο-σμένης στον κάθε ασθενή.
Από το Θεόδωρο Τέγο, Παθολόγο Ογκολόγο

Από το Θεόδωρο Τέγο, Παθολόγο Ογκολόγο

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται.

Newsletter

footer

Όροι Χρήσης

Κλινικές μελέτες ΕΟΠΕ

copyrights HTML