Log In
02/12/2021

ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ Οι μάχες, οι λαβωματιές του, η χιλιδόνα του, οι γιατροί του και ο αληθός γιατρός. Το melting point. Ένα παράρτημα.

Ο Κυρ Γιάννης Μακρυγιάννης, γεννήθηκε καταχείμωνο στα βουνά και στα λαγκάδια του χωριού Αβορίτι στο Λιδωρίκι. τον Ιανουάριο του 1797.  Ακούστε πως: «Είχε πάει η μητέρα μου να μαζώξει καλαμποκιές για τα ζώα και με γέννησε και με τύλιξε με τις καλαμποκιές… μόνη της η καημένη κι αποσταμένη  εκιντύνεψε και αυτείνη τότε κι εγώ. Ξελεχώνεψε και συγυρίστη, φορτώθη ολίγα ξύλα και έβαλε χόρτα απάνου εις τα ξύλα και από πάνου εμένα και επήγε εις το χωρίον. Σε κάμποσον καιρόν έγιναν τρία φονικά εις το σπίτι μας και χάθη ο πατέρας μου». 

Παραγιός του κλώτσου και του μπάτσου, βασανισμένη εφηβεία και νεότητα – θυμηθείτε την αφορμή για την συμφωνία / τάμα στο Άγιο του – αυτοδημιούργητος έμπορος στην Άρτα,  που μέσα σε άλλα τόκιζε χρήματα και διεκδικούσε το δίκιο του από Ρωμιούς Αρβανίτες και Οθωμανούς, φθάνοντας στα άκρα κατά περίπτωση, με τον βίαιο τρόπο της εποχής,  την αυτοδικία.

Η συνέχεια, χωρίς να παραθέτουμε τεκμήρια ιστορίας –  η αντικειμενική αφήγηση είναι δουλειά των ιστορικών – με την ελευθερία της δοκιμιακής γραφής, μιας ερμηνείας προσωπικής, (ως μια έκφραση γνώμης), το μεγάλο ερώτημα  είναι : πώς ένας καθημερινός, συνηθισμένος Ρωμιός, έφθασε στο κρίσιμο σημείο βρασμού – melting point – πως γίνεται τελικά, να ξυπνάει εντός του,  η εθνική συνείδηση, να παρατάει την βολή του, να βγαίνει στο κλαρί και να παίρνει το ρίσκο να συμμετέχει ενεργά, ως ένοπλος στην εξέγερση.

Στην πρόταση να μυηθεί στην Φιλική εταιρεία, ζήτησε δύο μέρες να το σκεφθεί. Πως δούλεψε ο χρόνος αυτός; Tί έγινε τότε; Τι σιγόβραζε μέσα του για να φθάσει στο σημείο βρασμού, να σκάσει  και να γίνει  πολέμαρχος,  να δίνεται στον πόλεμο της ανεξαρτησίας και να τελειώνει στρατηγός και υπέρμαχος της δημοκρατίας; 

Αυτός ο αντρειωμένος λοιπόν, έγινε ηγέτης και άρχισε να πολεμά στα μαρμαρένια αλώνια. Μετρήστε μάχες: στην Άρτα, συνέχεια  με την πιό βαριά ήττα του αγώνα, τη μάχη του  Πέτα, στη  Υπάτη, στη μάχη της Βελίτσας, στο Νιόκαστρο, στους Μύλους, στην πολιορκία της Ακρόπολης και στις μάχες γύρο από την Καστέλλα του Πειραιά, σημερινό Ν. Φάληρο και Μοσχάτο.  Oι μάχες για τον Μακρυγιάννη δεν σταμάτησαν ποτέ, ούτε και όταν άφησε το σπαθί: « Θέλωμεν Σύνταμα ». 

Μετρήστε λαβωματιές: τραγική αναφορά πάνω στον τάφο του, στον επικήδειο λόγο της 27/4/1864,  ο ιατρός Αναστάσιος Γούδας είπε: «Αποκαλύψατε τη κεφαλήν  και θέλετε εύρη ανωτέρω του δεξιού μετώπου εν πολύτιμον παράσημον, μίαν ουλήν και υπ’ αυτήν κάταγμα μετ’ εισθλάσεως, αποκαλύψατε τον τράχηλον και θέλετε εύρη πολυτιμότερον παράσημον, σφαίραν εχθρικήν εγκυστωμένην και άχρι της σήμερον εις τας σάρκας του στρατηγού. Αποκαλύψατε το στήθος και θέλετε ιδή δια μιας τρία συνάμα έτι πολυτιμότερα παράσημα, τρεις μεγάλας ουλάς. Αποκαλύψατε τον αριστερόν βραχίονα και θέλετε εύρη το μέγιστον ίσως των παρασήμων, απηρχαιωμένον κάταγμα μετά τινός δυσμορφίας. Αποκαλύψατε τον δεξιόν μηρόν και επ’ αυτού θέλετε εύρη παράσημον πολυτιμότερον πάσης οιασδήποτε ταινίας, μίαν δηλαδή τεραστίαν ουλήν. Αι πληγαί συχνά ηνοίγοντο αιμορροούσαι. Ο εξ αυτών πυρετός κατεβίβρωσκεν αυτόν. Η ζωή αυτού διήρχετο σχεδόν επί της κλίνης. Βαρείαι νόσοι επήρχοντο, η δε ανάρρωσις εγίνετο βραδυτάτη. Ταύτα ήσαν τα αγαθά ων έλαχεν ο Μακρυγιάννης ως αμοιβής των υπέρ της πατρίδος εξόχων υπηρεσιών αυτού. Πληγαί και ασθένειαι πολυώδυνοι, και μετ’ αυτών πενία δυσθεράπευτος ομοίως ως εκείναι».

Μετρήστε γιατρούς, και προσέξτε την κριτική του. Το 1851 γράφοντας τα Οράματα και θάματα ο Μακρυγιάννης  αφηγείται : «Τα 1837, γράφει, μου άνοιξαν οι πληγές του σώματός μου και έκανα αστενής τέσσερους μήνες. Είχα οχτώ γιατρούς, τέλος σώθηκαν οι ελπίδες και από μέναν και απ’ όλους τους γιατρούς…». Τους γιατρούς αυτούς – επιστήμονες και εμπειρικούς– τους ονοματίζουμε είναι οι:   Πέτρος Ηπίτης σπουδαγμένος στη Βιέννη,  Άγγελος Οικονόμου εμπειρικός;  Αναστάσιος Γούδας πανεπιστήμιο Αθήνας, Αnton von Lintermayer αρχίατρος του Όθωνα,  Αναστάσιος Γεωργιάδης Λευκίας πανεπιστήμιο Ιένας,  Ιωάννης  Βούρος Βιέννη και Χαιλδεμβέργη,  Δημήτριος Μαυροκορδάτος σπουδαγμένος στο Humbold Βερολίνου και ο Τούρκος ο Χασάν αγάς  Κούρταλης.


Δείτε όμως ποιός είναι ο αληθός γιατρός, όπως γράφει : «Τους γιατρούς τους πλερώνομεν τον κα­θένα από ’να και από δύο τάλιρα την βίζιτα, και δεν μας γιατρεύουν, μας αποφασίζουν εις θάνατον. Αυτός ο γιατρός όπου μας ανασταίνει και μας διατηρεί, δεν του δίνομεν πλερωμήν, να μην τον δοξάσουμε και να τον ευχαριστήσομεν;».

Να και μια άλλη τραγική εικόνα, με την δική του γραφή, για την «χιλιδόνα του» (την γυναίκα του)  στα Απομνημονεύματα:

 «σάπισαν τα στήθη της, την πονούσαν, οπού δεν κοιμόταν νύχτα και ημέρα. Αδυνάτισε πολύ από τα αίματα, από πλήθος αβδέλλες και γλιστήρια (κλύσματα) και γιατρικά, πλέον φρένιασε».

Η χιλιδόνα – και ποιητής ο Κυρ Γιάννης- ευτυχώς το ξεπέρασε τελικά, έγινε καλά και φρόντισε τη φωλιά. Έτσι  «δεν έμειναν ορφανά τόσα αδύνατα χιλιδονάκια». Είχε  δώδεκα παιδιά, τα έξι πέθαναν μικρά. 

Ένας άλλος ποιητής όμως o Νίκος Γκάτσος,  έχει την άποψη ότι, ο Μπαρμπαγιάννης Μακρυγιάννης δεν μας τα ΄γραψε σωστά, ακούστε τον με την φωνή του Νίκου Ξυλούρη. Με την ευκαιρία δείτε και το πολύ ενδιαφέρον, συνοδευτικό video και να θυμόμαστε ότι «είμαστε στο εμείς και όχι στο εγώ».

Κλείνουμε με μια αναφορά στο συναίσθημα : Μετά την καταδικαστική απόφαση σε θάνατο από το δικαστήριο, σιδηροδέσμιος και  ασθενής οδηγείται προσωρινά στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο. Διαβάζουμε στην  εφημερίδα Αιών: «διερχόμενος όπισθεν της Ακροπόλεως και ιδών την θέσιν όπου άλλοτε επληγώθη πολεμών υπέρ της πατρίδος κατά των τυράννων αυτής, ήρξατο άδων αρματολικόν τραγούδιον ηρωϊκόν μετά καρδίας γενναίας, δια φωνής καθαρός και ατρόμου, συγκινήσας τους ακούοντας μέχρι δακρύων».

Με όλα αυτά καταλαβαίνουμε πολύ καλά την αναφορά του Γιώργου Σεφέρη (1), ακούστε και εσείς αγαπητοί αναγνώστες πως φουντώνει, «το συναίσθημα ότι έχουμε στο πλάι μας έναν οδηγό –τόσο ανθρώπινο– που είναι στο μέτρο των πραγμάτων και των όντων».

Παράρτημα I

Πραγματικό γεγονός. Συνάδελφος  ογκολόγος, το μακρινό 1986 μετεκπαιδεύεται  σε γνωστό ογκολογικό κέντρο  των ΗΠΑ. Ένα χειμωνιάτικο απόγευμα εφημερεύει και καλείται για consultation, λόγω ενός εμπυρέτου σε συγχυτικό ασθενή,  στο medical ICU, σε μια έκτακτη αεροδικομιδή, κατευθείαν από την Άγκυρα της Τουρκίας. Διάγνωση εισόδου πολλαπλούν μυέλωμα.  Η επιμελής κλινική εξέταση και οξυδερκής παρατήρηση  υπονυχίου αιμορραγίας και  καρδιακού φυσήματος έθεσε την ισχυρή υπόνοια λοιμώδους ενδοκαρδίτιδος.  Ο on call attending consultant  της ημέρας εκείνης δεν απαντούσε στο τηλέφωνο και ο Έλλην συνάδελφος πήρε την ευθύνη, μη λέγοντας τίποτα στη προσωπική φρουρά του Τούρκου στρατηγού και κυβερνητικού στελέχους και έπραξε τα δέοντα: καλλιέργειες και εμπειρική έναρξη θεραπείας. Λίγες μέρες μετά ο ασθενής ανένηψε. Είχαμε όμως και μια ανατροπή – όμως για καλό – η διάγνωση του πολλαπλού μυελώματος  κατέρρευσε. Η  παραπρωτειναιμία μιας  Endocarditis Lenta από μηνός, λειτουργούσε παραπλανητικά.

Το γεγονός αυτό σε όλες του τις λεπτομέρειες, αποκαλύφθηκε από τον καθηγητή του συναδέλφου – όταν έγινε σχόλιο για τον Έλληνα γιατρό –  σε Τούρκους αξιωματούχους  από την πρεσβεία  τους στην Ουάσιγκτων.

Έκτοτε ευγνωμοσύνης ένεκεν, κάθε πρωτοχρονιά  ο στρατηγός, έστελνε στον Έλληνα γιατρό ένα δώρο.

Oύτως εξεπληρώθη  μετά από πάροδον 122 χρόνων από του θανάτου του – δια της  ελληνικής ογκολογίας – το χρέος του  στρατηγού Μακρυγιάννη, εις τον Τούρκον  ιατρόν  του,  τον Χασάν Αγά Κούρταλη. 

Βιβλιογραφία

1. Γ. Σεφέρης : Ένας Έλληνας, Ο Μακρυγιάννης. Εκδόσεις Ίκαρος 1975.

ΥΓ.  Μια σημείωση για όσους το ψάχνουν: Γεγονός.  O incognito συνάδελφος (με δική του θέληση και επιμονή δεν αποκαλύπτω το όνομα του, αλλά οφείλω να το ξεκαθαρίσω)  δεν είναι, ο γνωστός ογκολόγος – παθολόγος που ξεκίνησε στις ΗΠΑ, το σπουδαίο ερευνητικό του έργο στο πολλαπλούν μυέλωμα. 

Δια την αντιγραφήν και συρραφήν με πολλή ευγνωμοσύνη στους θησαυριστές του διαδικτύου,

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται.

Newsletter

footer

Όροι Χρήσης

Κλινικές μελέτες ΕΟΠΕ

copyrights HTML